متابولومیکس و کاربرد آن در بیماری شناسی گیاهی

امجدی، ز. و حمزه­زرقانی، ح. 1392. متابولومیکس و کاربرد آن در بیماری­شناسی­گیاهی. دانش بیماری­شناسی­گیاهی 3(1): 16-1 متابولومیکس یا واکاوی متابولیت های سلولی، دانش مطالعه ی مولکول های کوچک درون سلولی و تغییرات آن ها در شرایط مختلف است. اندازه گیری کمّی و کیفی این متابولیت ها اطلاعات مفیدی از وضعیت بیوشیمیایی سلول و فعالیت ژن ها را فراهم می کند. متابولومیکس امروزه کاربرد وسیعی در کشاورزی پیدا کرده و در بیماری-شناسی گیاهی با استفاده از آن پاسخ گیاهان به تنش های زیستی و غیرزیستی، بیماری های انباری و ارقام مقاوم شناسایی می شوند. از آنجایی که متابولیت ها محصولات نهایی بیان ژن ها هستند، بررسی پروفیل متابولیتی موجب درک کامل-تری از سازوکار های دفاعی گیاه در برابر بیمارگرها می شود. این روش ابزاری سریع، آسان و دقیق برای شناسایی متابولیت های مرتبط با مقاومت به عنوان نشانگرهای زیستی برای شناسایی ارقام مقاوم به بیماری ها است. علاوه بر این دانستن سازوکار مقاومت در سطح مولکولی، درک بهتری را از عملکرد ژن های مقاومت به بیماری ها ایجاد کرده و هرمی کردن ژن های مقاوم مناسب در یک رقم منتخب را امکان پذیر می کند. این مقاله مروری بر روش های مطالعه متابولیت ها، مشکلات اجرایی آن ها و کاربردهای آن در بیماری شناسی گیاهی است.